Ra’iisul wasaari hore Soomaaliya Mudane Hassan Ali Khaire wuxuu leeyahay khibrad hoggaamineed oo ballaaran, isagoo soo maray xilal sare oo gudaha iyo dibadda ah. Intii uu Ra’iisul Wasaaraha ka ahaa Soomaaliya (2017-2020), wuxuu xoogga saaray la dagaallanka musuqmaasuqa, xoojinta amniga, kobcinta dhaqaalaha, iyo hagaajinta xiriirka caalamiga ah.
Dadka waayo- arraga u ah siyaasadda waxay ku doodaan inuu yahay hoggaamiye daacad ah oo leh aragti cad, karti maamul, iyo khibrad caalami ah. Waxay u arkaan inuu keeni karo xasillooni iyo horumar, maadaama uu leeyahay waayo-aragnimo dhinaca maamulka iyo xiriirka caalamiga ah.
Intii uu Xasan Cali Khayre Ra’iisul Wasaaraha ka ahaa Soomaaliya (2017-2020), wuxuu xukuumaddiisa diiradda saaray dhowr qodob oo muhiim ah, inkastoo ay jireen caqabado siyaasadeed oo hor taagnaa. Waa kuwan qaar ka mid ah waxqabadkiisii ugu waaweynaa:
1. La Dagaallanka Musuqmaasuqa
- Xukuumaddiisa waxay qaaday tallaabooyin lagu xoojinayo daah-furnaanta maaliyadeed, taasoo keentay in Soomaaliya markii ugu horreysay muddo dheer kadib ay hesho kalsoonida hay’adaha maaliyadda caalamka sida IMF iyo Bangiga Adduunka.
- Wuxuu hirgeliyay nidaam daah-furan oo lagu bixiyo mushaaraadka shaqaalaha dowladda, taasoo yareysay musuqmaasuqii dhanka lacagaha.
2. Dib-u-habeynta Dhaqaalaha
- Wuxuu hoggaamiyay dadaalladii lagu cafinayay daynta Soomaaliya, taasoo keentay in March 2020 ay IMF iyo Bangiga Adduunka si rasmi ah u xaqiijiyeen in Soomaaliya gaartay marxaladdii dayn-cafinta (Heavily Indebted Poor Countries – HIPC).
- Wuxuu sare u qaaday dakhliga gudaha, taasoo horseeday in dowladdu awood u yeelato inay bixiso mushaaraadka ciidanka iyo shaqaalaha rayidka ah si joogto ah.
3. Amniga iyo La Dagaallanka Al-Shabaab
- Wuxuu dardar geliyay dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab, isagoo xoojiyay ciidanka qaranka, lagana shaqeeyay sidii loo dhisi lahaa ciidan Soomaaliyeed oo la wareega ammaanka dalka.
- Dowladda Khaire waxay billowday in ciidamada AMISOM laga wareejiyo masuuliyadda amniga magaalooyin muhiim ah.
4. Dib-u-habeynta Ciidamada Qaranka
- Wuxuu sameeyay qorshe lagu tayeynayo ciidamada, isagoo shaqada ka saaray askar badan oo aan sharciyeysneyn, si loo helo ciidan hufan.
- Waxaa la aas-aasay nidaam lagu diiwaan-geliyo ciidamada si looga hortago askar aan jirin oo mushaar qaata.
5. Dib-u-heshiisiinta iyo Xiriirka Federaalka
- Wuxuu dadaal ku bixiyay xal u helidda khilaafaadka u dhexeeya dowladda federaalka iyo dowlad-goboleedyada, inkastoo ay jireen xilli uu xiriirkooda xumaaday.
- Wuxuu ka shaqeeyay in la xoojiyo xiriirka Soomaaliya iyo beesha caalamka, taasoo sahashay in taageero dhaqaale iyo mid amni la helo.
6. Dhismaha Kaabeyaasha Dhaqaalaha
- Waxaa la dhisay waddooyin iyo mashaariic horumarineed oo kala duwan, iyadoo dowladdu xoojisay xiriirka maal-gashiga shisheeye.
- Waxaa la xoojiyay adeegyada dowladda sida waxbarashada iyo caafimaadka, inkastoo ay jireen caqabado dhaqaale.
7. Doorashooyinka iyo Xil-ka-qaadistii
- Wuxuu taageeray nidaam doorasho oo qof iyo cod ah, balse muran siyaasadeed ayaa keenay in baarlamaanku kalsoonida kala noqdo xukuumaddiisa July 2020.
Gunaanad
Xasan Cali Khayre wuxuu sameeyay isbedello muuqda oo dhinacyada dhaqaalaha, ammaanka, iyo la dagaallanka musuqmaasuqa ah, laakiin sidoo kale wuxuu la kulmay caqabado badan oo ay ka mid yihiin khilaafaadka siyaasadeed iyo xukuumaddiisii oo si lama filaan ah xilka looga tuuray.
Sikastaba ha ahaate haddii uu mar kale u tartamo madaxweynaha, xiligi ugu horeeye oo isku sharaxay madaxweynimada wuxu soo gaaray meel aan cid waliba ka filaneynin waxayna taasi hubanti ka dhigtay in uu kasbaday quluubta shacabka Soomaaliyeed waxaa hubanti ah hadii markale uu taratan usoo istaago in shacabka iyo xildhibaanada ay ku aamini doonan xilka madaxweynaha asigo ah hoggaamiye tayo leh oo wax ka qaban kara caqabadaha dalka ka jira.
W/Q: Mohamed Abdullahi Mohamed ( Cukaash)
E-mail:- Mcmokaash21@gmail.com
